Trung Quốc : Ẩn số Tập Cận Bình

Ông Tập Cận Bình (T) và tổng thống

Nga Medvedev,tại Triễn Lãm Toàn Cầu

Thượng Hải, ngày 28/09/2010 Reuters

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20101020-trung-quoc-an-so-tap-can-binh

Đức Tâm

Ông Tập Cận Bình là người có nhiều khả năng trở thành lãnh đạo số một của Trung Quốc trong hai năm tới. Thế nhưng, giới phân tích lại có ít thông tin cho phép dự đoán đường hướng, cách thức lãnh đạo của nhân vật này. Về đại thể, mọi người chỉ biết, ông Tập Cận Bình thuộc loại con dòng cháu giống, ủng hộ mạnh mẽ cải cách kinh tế, nhưng không ai rõ quan điểm cải tổ chính trị của ông ra sao.

Tại Hội nghị toàn thể Ban Chấp hành Trung ương lần thứ năm, bế mạc hôm thứ hai, 18/10 vừa qua, ông Tập Cận Bình, năm nay 57 tuổi, đã được bầu làm phó chủ tịch Quân Uỷ Trung ương. Theo thông lệ, việc bổ nhiệm này được coi là bước chuẩn bị cho việc đưa ông Tập Cận Bình lên thay chủ tịch Hồ Cẩm Đào vào năm 2013. Xin nhắc lại, đây cũng chính là con đường mà ông Hồ Cẩm Đào đã trải qua, lên giữ chức tổng bí thư Đảng năm 2002 và trở thành chủ tịch nước năm 2003

Tên tuổi của ông Tập Cận Bình được người dân Trung Quốc biết đến khi ông được điều về làm bí thư Thành Ủy Thượng Hải, năm 2007, sau khi người tiền nhiệm tại thành phố này là ông Trần Lương Vũ bị kết án tù do tham nhũng. Chỉ vài tháng sau, ông đã được bầu vào Thường vụ Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc. Trước đó, ông Tập Cận Bình lãnh đạo các tỉnh Chiết Giang, Phúc Kiến, được coi là những vùng năng động, mở cửa về kinh tế, phát triển về xuất khẩu.

Chính vì thế, giới quan sát cho rằng ông Tập Cận Bình là người tán thành kinh tế thị trường, không ngần ngại đề cập đến cải tổ kinh tế nhân danh tầng lớp trung lưu và khu vực tư nhân.

Theo chuyên gia Willy Lam, thuộc đại học Trung Quốc ở Hồng Kông, được AFP trích dẫn, thì ông Tập Cận Bình đã có cơ hội tiếp xúc nhiều với giới đầu tư ngoại quốc và điều này có thể giúp gạt bỏ những cản trở, hạn chế đối với các hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc.

Về tính cách của ông Tập Cận Bình, một số nhà quan sát cho rằng ông là một nhà lãnh đạo khéo léo, luôn tìm kiếm đồng thuận chung, tránh tạo ra những kẻ đối đầu trong nội bộ.

Cho đến nay, đa số người dân Trung Quốc biết đến ông Tập Cận Bình như là một chính trị gia tẻ nhạt, không có sức lôi cuốn. Ông thường xuất hiện bên cạnh chủ tịch Hồ Cẩm Đào và là chồng một ca sĩ nổi tiếng.

Sự thăng tiến của ông Tập Cận Bình cũng một phần nhờ vào vị thế ông là con một nhà lão thành cách mạng Trung Quốc. Ông thuộc loại « Hoàng tử đỏ » hay nói theo kiểu Việt Nam là loại 4 C – con cháu các cụ. Nhóm 4 C này hiện đang giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy chính trị và kinh tế của Trung Quốc.

Với những thông tin hiện có, các nhà quan sát nhận định, ông Tập Cận Bình là một chính trị gia bảo thủ ôn hòa. Mặc dù đang giữ chức giám đốc Trường Đảng Trung ương, ông Tập Cận Bình đã tránh không để bị dán nhãn là người ủng hộ hoặc chống cải tổ chính trị. Do vậy, ít có hy vọng là ông Tập Cận Bình sẽ tạo ra những đổi mới mạnh mẽ hoặc đoạn tuyệt với hệ thống cứng nhắc hiện nay.

Trên tờ Christian Science Monitor, giáo sư Hoàng Tịnh, chuyên gia về Trung Quốc, ở trường đại học Quốc gia Singapore, cho rằng, cũng giống như một số nhân vật lãnh đạo cùng thế hệ, ông Tập Cận Bình cảm nhận thấy là mình có trọng trách phải tiếp tục duy trì chế độ mà thế hệ cha anh đã để lại. Tuy nhiên, Trung Quốc đang bước vào một thời kỳ rất khó chỉ có thể phát triển kinh tế mà không tiến hành cải cách chính trị và đây chính là thách thức lớn nhất đối với khả năng lãnh đạo của ông Tập Cận Bình.